غلامحسین بنان، (اردیبهشت ۱۲۹۰، تهران[۱] - ۸ اسفند ۱۳۶۴، تهران) خواننده ایرانی است که از سالهای ۱۳۲۱ تا دهه ۵۰ در زمینه موسیقی ملی ایران فعالیت داشت. او عضو شورای موسیقی رادیو، استاد آواز و بنیانگذار بودهاست.
دوران کودکی
پدرش و مادرش دختر شاهزاده رکنالدوله (برادر ناصرالدین شاه) بود. از شش سالگی به خوانندگی و نوازندگی ارگ و پیانو پرداخت و در این راه از راهنماییهای مادرش که پیانو را بسیار خوب مینواخت بهرهها گرفت، اولین استاد او پدرش بود و دومین استاد، مرحوم و سومین استادش مرحوم بودهاند.
فعالیت حرفهای
ز سال ۱۳۲۱ صدای غلامحسین بنان، همراه با همکاری عدهای از هنرمندان دیگر از رادیو تهران به گوش مردم ایران رسید و دیری نگذشت که نام بنان زبانزد همه شد. روحالله خالقی او را در ارکستر انجمن موسیقی شرکت داد و با ارکستر شماره یک نیز همکاری را شروع کرد و از بدو شروع برنامه همیشه جاوید «» بنا به دعوت استاد داود پیرنیا همکاری داشت. بنان در طول فعالیت هنری خود، حدود ۳۵۰ اهنگ را اجرا کرد و انچه که امتیاز مسلم صدای او را پدید میاورد، زیر و بمها و الهه ناز» او بهترین معرف این ادعا میباشد. بنان را میتوان به حق بزرگترین اجرا کننده آهنگهای سبک وزیری-خالقی دانست. او همچنین در کنار ادیب خوانساری از بهترین اجراکنندگان آثار صبا و محجوبی محسوب میشود. استعداد شگرف او در مرکبخوانی و تلفیق شعر و موسیقی بارها ستایش موسیقیدانان معاصرش را بر انگیختهاست.
ارکستر رادیو، رهبر:روح الله خالقی، خواننده:بنان، با شرکت پرویز یاحقی، علی تجویدی، مرتضی محجوبی
در سال ۱۳۳۲ به پیشنهاد شادروان خالقی به کشور منتقل شد و به سمت استاد آواز هنرستان موسیقی ملی به کار مشغول گردید و در سال ۱۳۳۴ ریئس شورای موسیقی رادیو شد. غلامحسین بنان از ابتدا در برنامههای و و شرکت داشته و برنامههای متعدد و گوناگون دیگری که از این خواننده بزرگ و هنرمند به یادگار ماندهاست.
در این برنامهها، استادان تراز اول موسیقی سنتی چون روح الله خالقی، ابوالحسن صبا، مرتضی محجوبی، احمد عبادی، حسین تهرانی، علی تجویدی، و... با او همکاری داشتهاند.
سانحه تصادف
۲۷ آذر ماه ۱۳۳۶ وقتی بنان با اتومبیل شخصی در جاده کرج مشغول رانندگی بود با کامیونی که فاقد چراغ ایمنی عقب بود تصادف کرد و در این سانحه چشم راست خود را از دست داد و به همین خاطر همیشه از عینک دودی استفاده میکرد، شادروان ابوالحسن ورزی، دوست نزدیک بنان شعر زیر را تحت تاثیر این واقعه سرود:
بنان بعد از از دست دادن یک چشم، از عینک دودی استفاده میکرد.
دیدیم چو بازیگری دور زمـان را |
|
بازیچه گرفتیم همه کار جهان را |
مااز گذر عمر به جز درد چه دیدیم |
|
تا دل بسپاریم جهان گذران را |
باریست گران محنت این عمر به دوشم |
|
تا چند کشم زحمت این بار گران را |
از بهر نمایاندن غمهای نهان بود |
|
روزی که دمیدند به تن پرتو جان را |
در خرمن صاحبنظران برق بلا شد |
|
آن شعله که افروخت چراغ دگران را |
آماج بلا جز دل ارباب هنر نیست |
|
سر خط امان داده قضا بیهنران را |
میخواست که در چشم هنر نور نماند |
|
آسیب رسانید اگر چشم بنان را |
افسوس که تاریک شد آن دیده که میدید |
|
با برق نگاهی همه اسرار نهان را |
بنان، برای معالجه به خارج از کشور مسافرت کرد و بعد از برگشت از این سفر تصمیم گرفت در مواضع هنری خود بازنگری کند. او میگفت: "من از این پس کوشش میکنم آثاری اجرا کنم که واجد وزنی شاد و شعری امیدوار کنندهاست. من جداً از ادامهٔ شیوهٔ قدیم که شباهت به مرثیه خوانی دارد خسته شدهام، البته در این زمینه سازندگان آهنگ باید با من یاری و همکاری کنند". حاصل این تصمیم اجرای ترانههای دلنشین و سادهای است که اتفاقاً از خیلی از تصانیف آن دورهٔ رادیو استوارتر و برازندهٔ خوانندهٔ عالی مقامی چون او میباشد.[۲]
ازدواج
ازدواج اول:غلامحسین بنان با خواهر کلنل علینقی وزیری ازدواج کرد که حاصل این ازدواج یک دختر به نام گیتی و یک پسر به نام بیژن است.
ازدواج دوم: بنان بعد از همسر اولش، در نهم بهمن ۱۳۴۴ با خانم پری دخت آور ازدواج کرد.
آلبومها
- تنها تویی
- آمدی
- حافظانه ۱
- جلوه دلدار
- خلوتگاه راز
- حافظانه ۲
- شاخه گل ۱
- شاخه گل ۲
- شاخه گل ۳
- شاخه گل ۴
- شاخه گل ۵
- شاخه گل ۶
- شاخه گل ۷
- شاخه گل ۸
- شاخه گل ۹
- شاخه گل ۱۰
- شاخه گل ۱۱
- راز نگاه
- مرا عاشقی شیدا تو کردی
- شب جوانی
- نوای این دل خسته
- من از روز ازل
- کاروان
- چه شورها
- گلهای رنگارنگ ۲۵۲ و ۲۵۴
- گل هاي رنگارنگ 250 . 249
-
کارنامه هنری
- گلهای رنگارنگ شماره ۱۰۳ در «دشتی»
- گلهای رنگارنگ شماره ۱۰۹ در «سه گاه»
- گلهای رنگارنگ شماره ۱۲۶ در «دشتی»
- گلهای رنگارنگ شماره ۱۳۴ در «افشاری»
- گلهای رنگارنگ شماره ۱۳۶ در «سه گاه»
- گلهای رنگارنگ شماره ۱۴۰ الف در «افشاری»
- گلهای رنگارنگ شماره ۱۴۰ ب در «افشاری»
- گلهای رنگارنگ شماره ب مکرر
- گلهای رنگارنگ شماره ۱۴۹ در «دشتی»
- گلهای رنگارنگ شماره ۱۷۱ در «شور»
- گلهای رنگارنگ شماره ۱۷۲ در «شور»
- گلهای رنگارنگ شماره ۱۷۴ در «سه گاه»
- گلهای رنگارنگ شماره ۱۷۶ در «دشتی»
- گلهای رنگارنگ شماره ۱۹۰ در «سه گاه»
- گلهای رنگارنگ شماره ۲۰۱ در «ابو عطا»
- گلهای رنگارنگ شماره ۲۰۵ در «افشاری»
- گلهای رنگارنگ شماره ۲۱۰ در «بو سلیک»
- گلهای رنگارنگ ۲۱۰ ب مکرر در «بوسلیک»
- گلهای رنگارنگ ۲۱۱ در «سه گاه»
- گلهای رنگارنگ ۲۱۶ ب
- گلهای رنگارنگ شماره ۲۲۸ در «افشاری»
- گلهای رنگارنگ شماره ۳۳۰در «دشتی»
- گلهای رنگارنگ شماره ۲۳۲ در «دشتی»
- گلهای رنگارنگ شماره ۲۳۴ در «دشتی و ماهور»
- گلهای رنگارنگ شماره ۲۳۷ در «ماهور»
- گلهای رنگارنگ شماره ۲۴۲ در «شور»
- گلهای رنگارنگ شماره ۲۴۵ در«همایون»
- گلهای رنگارنگ شماره ۲۴۹ در «شور»
- گلهای رنگارنگ شماره ۲۵۰ در «دشتی»
- گلهای رنگارنگ بختیاری (محلی)، شماره ۲۵۱
- گلهای رنگارنگ شماره ۲۵۲ در «همایون»
- گلهای رنگارنگ شماره ۲۵۴ در «اصفهان»
- گلهای رنگارنگ شماره ۲۵۶ در «شور»
- گلهای رنگارنگ شماره ۲۵۷ در «ماهور»
- گلهای رنگارنگ شماره ۲۶۵ در «اصفهان»
- برگ سبز شماره ۲۷ در «سه گاه»
- برگ سبز شماره ۳۱در «افشاری»
- برگ سبز شماره ۴۶ در «سه گاه»
- برگ سبز شماره ۶۳ در «اصفهان»
- برگ سبز شماره ۸۳ در «سه گاه»
- برگ سبز شماره ۱۰۷ در «اصفهان»
- برگ سبز شماره ۱۴۵ در «همایون»
و برنامههای متعدد و گوناگون دیگری که از این خواننده بزرگ و هنرمند به یادگار ماندهاست. آثار به جا مانده از این هنر مندان را حدود ۳۵۰ اثر تخمین زدهاند.[۲] که بسیاری از آنها هنوز در دسترس عموم قرار ندارد.
کتابها و یادبودها
برنامههای موسیقیایی تنظیمشده به یاد بنان.
۱. "در سوگ بنان"، با صدای محمدرضا شجریان، برگرفته از مراسم چهلمین روز در گذشت بنان.
۲. "یاد یار مهربان"، با صدای با اشعاری از فریدون مشیری و آهنگسازی فرهاد فخرالدینی.
۳. اجرای کنسرتهای متعدد به یاد بنان با اجرای محمدرضا لطفی و و هنرمندان دیگر.
کتابهای به زیور طبع آراسته شده درباره بنان.
۱. کتاب "از نور تا نوا، غلامحسین بنان استاد آواز ایران" به کوشش دکتر و همت همسر بنان (پری دخت بنان).
شامل عکسها، زندگینامه، خاطرات و یادبودهای بنان.
۲. کتاب "رویای هستی" به کوشش .
شامل مجموعه تصنیفها، نتها، زندگینامه و یادوارههای غلامحسین بنان.
۳. کتاب "نوای جاودان" به کوشش هومن صدر و همسر بنان (پری دخت بنان).
زیوری ماندگار از عکسها، زندگینامه و خاطرات و یادبودهای بنان.
نظرات شما عزیزان: